-
English Page - Αρχική
- Ποιοι είμαστε
- Διοικητικό Συμβούλιο
- Αίτηση για εγγραφή στη ΣΥ.Ν.Θ.Ε.ΣΗ.
- Ταξίδι στο Χρόνο: Ενδεικτικοί ‘Σταθμοί’ - Δραστηριότητες
- Δημοσιεύσεις
- Ευρωπαϊκά Προγράμματα
- REPORTERS:
Ο Κύκλος των Εφ-ευρετικών ή των ‘Χαμένων’ Εκπαιδευτικών;
Το Περιοδικό της ΣΥ.Ν.Θ.Ε.ΣΗ. για μια κριτική δημοσιογραφία - Επικοινωνία
Υπεύθυνος Κατασκευής:
Pαχιώτης Aριστόβoυλoς
2023
Το χρήμα: Εργαλείο ή απώτερος σκοπός; Προσεγγίσεις – εκφάνσεις του χρήματος
Οργάνωση: Διακρατική, Διεπιστημονική Κοινότητα ΣΥ.Ν.Θ.Ε.ΣΗ.: Ο Κύκλος των 'Χαμένων' Εκπαιδευτικών
Σημαντική ανακοίνωση: Για τo επιστημονικό αυτό συνέδριο ορίστηκε ως ημερομηνία διεξαγωγής η 20η Μαΐου 2023 στην Αθήνα, Ακαδημίας 50, αίθουσα ‘Αντώνης Τρίτσης’. Λόγω της προκήρυξης εκλογών για τις 21 Μαΐου, η αίθουσα ‘Αντώνης Τρίτσης’ δεν μπορεί να διατεθεί για τις ανάγκες του συνεδρίου οπότε το συνέδριο μεταφέρεται στην επόμενη χρονιά. Θα ενημερωθείτε με νεότερη ανακοίνωση για τη νέα ημερομηνία διεξαγωγής.
Υπό την Αιγίδα
Διαβάστε την απόφαση του Δήμου Αθηναίων εδώ
Εισαγωγή
Η Διακρατική, Διεπιστημονική Κοινότητα με την επωνυμία «ΣΥ.Ν.Θ.Ε.ΣΗ.: Ο Κύκλος των 'Χαμένων' Εκπαιδευτικών» ιδρύθηκε το 2001 στο πλαίσιο του τριετούς [1999-2001] Διακρατικού Ευρωπαϊκού Προγράμματος ΣΥ.Ν.Θ.Ε.ΣΗ. [ακρωνύμιο για το: ΣΥνεργατική Νέα Θέση για την Ευρωπαϊκή εκπαίδευση ΣΗμερα]. Βασικός σκοπός του προγράμματος αυτού ήταν η Κοινωνική Ανάπτυξη όπως και η Διαπολιτισμική Επικοινωνία. Οι σκοποί αυτοί θεωρήσαμε ότι μπορούν υλοποιηθούν με παρεμβάσεις στο πλαίσιο της εκπαίδευσης για την ανάπτυξη ενεργών και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών. Κύρια ομάδα-στόχος μας για ένα τέτοιο εγχείρημα ήταν και είναι η εκπαιδευτικοί σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Μέλημά μας σημαντικό για την εκπλήρωση ενός τέτοιου έργου ήταν και είναι η προσπάθεια να εμπνεύσουμε το δάσκαλο και τη δασκάλα της πράξης που ‘το παλεύει’.
Ξεκινήσαμε τις δραστηριότητές μας με τη ΣΥ.Ν.Θ.Ε.ΣΗ. είτε ως διακρατικό πρόγραμμα είτε ως κοινότητα, με την ίδια πάντα θετική έως ενθουσιώδη υποδοχή από τον κόσμο της εκπαίδευσης. Μια τέτοια δραστηριότητα ήταν και το διήμερο σεμινάριο (μαραθώνιος) στο Συνεδριακό Κέντρο της Ευαγγελίστριας στη Βοιωτία (το οποίο επαναλήφθηκε και στην Αθήνα), με τη στήριξη του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου τον οποίο ευχαριστούμε και πάλι, με θέμα:
«Ο Κύκλος των ‘Χαμένων’ Εκπαιδευτικών: Για μια Ποιη-τική Εκπαιδευτική Πράξη».
H έννοια του «χαμένου» εκπαιδευτικού φέρνει συνειρμικά στο νου την αντίστοιχη, γνωστή, και μάλλον αγαπημένη κινηματογραφική ταινία, «Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών», καθώς και τις στάσεις που χαρακτηρίζουν εκείνον τον ‘άλλο’ δάσκαλο, ο οποίος καταφέρνει να εμπνέει το νου, την ψυχή και την πορεία ζωής των μαθητών/τριών, μέσα από τη διδασκαλία που στηρίζεται σε σχέσεις ζεστές, ανθρώπινες, υπαρξιακά αξιοπρεπείς. Πώς το καταφέρνει αυτό;
O δάσκαλος που οραματιζόμαστε καταφέρνει όσα καταφέρνει γιατί – χωρίς να παραγνωρίζει τη σημασία της δημιουργικής χρήσης σύγχρονων μεθόδων και της τεχνολογίας - δίνει έμφαση στο να είναι γνήσιος και ανθρώπινος αντί να φοράει το μανδύα ενός ρόλου που δίνει έμφαση στα επι-φαινόμενα.
Είμαστε βέβαιοι στη ΣΥ.Ν.Θ.Ε.ΣΗ. ότι μέσα στη συχνά ζοφερή εκπαιδευτική πραγματικότητα, μερικές φορές αναδύονται προτάσεις και πράξεις δασκάλων που είναι πράγματι εκπληκτικές, εδραιωμένες σε υψηλό εκπαιδευτικό όραμα και γεμάτες αγωνιστικότητα και ελπίδα. Μέσα στην, ως επί το πλείστον, διεκπεραιωτική και τεχνο- κρατική εκπαιδευτική διαδικασία ξεπροβάλλουν σοβαρά παραδείγματα –αλλά και αιτήματα- αγωγής και γνώσης που ζητούν ενίσχυση και υποστήριξη, πρακτική και θεωρητική. Είναι παραδείγματα εκπαιδευτικών που ‘το παλεύουν’, σε συνεργασία με μαθητές/τριες και γονείς, εκπαιδευτικών που νιώθουν ‘χαμένοι’, απομονωμένοι, που αρνούνται, όμως, να καταθέσουν τα όπλα και να συμβιβαστούν μέσα από τις διαδικασίες της βίαιης κοινωνικοποίησης του νεο-διόριστου υπό την πίεση της διοίκησης ή του συστήματος.
Με τα φτερά της σφοδρής επιθυμίας για όλα αυτά που δεν έχουμε αλλά προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε, κινηθήκαμε όλη αυτή την εικοσαετία στη ΣΥ.Ν.Θ.Ε.ΣΗ. με την ελπίδα ότι θα τα καταφέρουμε και θα έχουμε ένα μεγαλύτερο κύκλο εκπαιδευτικών που θα συμμετέχουν στον αγώνα για την πραγματοποίηση των στόχων μας για το κοινό καλό, για το καλό της παιδείας, της κοινωνίας, της πόλης. Πιστεύαμε πως τέτοιοι εκπαιδευτικοί θα βρεθούν και δεν θα είναι έτσι πια ‘χαμένοι’. Στους εκπαιδευτικούς αυτούς απευθυνόμαστε κυρίως μέσα από τις δραστηριότητές μας που είναι πολλές. Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο που αναδείχτηκε από τις αρχαιρεσίες της 24ης Σεπτεμβρίου 2022 έχει ήδη αποφασίσει την οργάνωση σειράς εκδηλώσεων: συνεδρίων, σεμιναρίων, εκδόσεων.
Η πρώτη μας δραστηριότητα για το 2023 είναι το συνέδριο με τον τίτλο:
«Το χρήμα: Εργαλείο ή απώτερος σκοπός; Προσεγγίσεις – εκφάνσεις του χρήματος»
Το χρήμα, ως σημαίνον (=αντικείμενο-μέσο) και σημαινόμενο (=σύμβολα, λειτουργίες, χρήσεις, κ.α) ορίζει άρρηκτα τη σχέση μας με το αντικείμενο καθαυτό - με ό,τι εκπροσωπεί και αντιπροσωπεύει - ως ηθική, οικονομική και πολιτική σχέση ταυτόχρονα. Η επικρατούσα οικονομική προσέγγιση, όσο ισχυρή και εάν είναι, φαίνεται να μην αρκεί, αφού το χρήμα δεν είναι απλώς ένα μέσο συναλλαγής: επηρεάζει στάσεις και άτομα, τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, ενώ κυρίως έχει την τάση να υπερβαίνει συνεχώς την ιδιότητά του ως μέσου, σε σημείο που να προσαρτά σήμερα όλους τους τομείς της ζωής και να υποτάσσει σχεδόν όλες τις αξίες.
Το θέμα του χρήματος αποτελεί ένα συγκεκριμένο οργανωτικό σχήμα γύρω από το οποίο ξεδιπλώνεται και οργανώνεται ένας ολόκληρος κόσμος. Ατομικό και συλλογικό, το χρήμα, άρρητο και συγκεκριμένο, εκφράζει κάθε είδους σχέση με το ίδιο το μέσον και ένα ολόκληρο σύστημα που εξαρτάται απόλυτα από αυτό. Σύμφωνα με το αντικείμενο των εργασιών-μελετών του συνεδρίου, ο σημασιολογικός δεσμός μεταξύ των διαφορετικών μορφών του χρήματος, που θα διερευνήσουμε, γίνεται πρωτίστως υπό μια διαλεκτική σχέση μεταξύ του μέσου- αντικειμένου και των διαφόρων κοινωνικών συνόλων/ομάδων, οριοθετώντας την έννοια του χρήματος ως μέσο ανάπτυξης ή στασιμότητας ενίοτε. (Ο Άνταμ Σμιθ, στον Πλούτο των Εθνών (1776), υπογραμμίζει τη συμβολή του χρήματος στην πρόοδο του εμπορίου και της βιομηχανίας.)
Υπό διαφορετικές προσεγγίσεις, σε αυτό το Συνέδριο θα επιχειρήσουμε να εξερευνήσουμε το περιεχόμενο και τη μορφοποίηση του χρήματος, καθώς και τις ιδιαίτερες όψεις-εκφάνσεις του, τις ποικίλες διαστάσεις που λαμβάνει εν τέλει μέσω των συναλλαγών και της ευρύτερης διακίνησής του: οι οικονομολόγοι αναφέρονται π.χ. σε μία αμιγώς λειτουργική διάσταση του χρήματος, αντιμετωπίζοντάς το ως ένα μέσο, ενώ οι ψυχαναλυτές αποδίδουν στο χρήμα συμβολικές ιδιότητες.
Εν προκειμένω, τίθεται το ερώτημα, μήπως, εν τέλει, μία φιλοσοφική θέση/στάση απέναντι στο χρήμα και τη χρήση του ως μέσου αποτελεί και τη μοναδική λύση απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος πολιτισμός μας;
Σε κείμενα της αρχαίας και της σύγχρονης λογοτεχνίας, το χρήμα ως κεντρικό θέμα αναπαρίσταται συχνά ως συμβολικό αντικείμενο της πραγματικότητας, επειδή ως αντικείμενο ή μέσο γίνεται υποκείμενο -δρών: αυτό που δημιουργεί και ορίζει οποιαδήποτε σχέση μεταξύ των ηρώων, επιταχύνει τη δραματουργική δράση και θέτει καθοριστικά την πλοκή σε κίνηση. Αποκτώντας έναν μετωνυμικό λόγο, μέσω των εικόνων, των μεταφορών, των παρομοιώσεων και άλλων στυλιστικών μέσων, το χρήμα μεταλλάσσεται σε «πρωταγωνιστή» της ιστορίας, καθορίζει την κατάσταση, όπως και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής, ενώ τελικά κατορθώνει να υπαγορεύσει την πορεία ενός χαρακτήρα. Πολλές φορές είναι ενδεικτική η πολυγραφικότητα εικόνων της πολύσημης φύσης του χρήματος, που αναπαρίσταται αλληγορικά ή κυριολεκτικά σε κείμενα.
[Οὐδὲν γὰρ ἀνθρώποισιν οἷον ἄργυρος
κακὸν νόμισμ’ ἔβλαστε. τοῦτο καὶ πόλεις
πορθεῖ, τόδ’ ἄνδρας ἐξανίστησιν δόμων,
τόδ’ ἐκδιδάσκει καὶ παραλλάσσει φρένας
χρηστὰς πρὸς αἰσχρὰ πράγμαθ’ ἵστασθαι βροτῶν
πανουργίας δ’ ἔδειξεν ἀνθρώποις ἔχειν
καὶ παντὸς ἔργου δυσσέβειαν εἰδέναι.
Σοφοκλή, «Αντιγόνη» στ. 295-301]
Από αρχαιοτάτων χρόνων, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τον ρόλο του χρήματος σε σχέσεις συναλλαγής. Ωστόσο, το ζήτημα, είναι αν το χρήμα χρησιμοποιείται πλέον ως απλό μέσον συναλλαγών ή στις καταναλωτικές κοινωνίες μας έχει ‘θεοποιηθεί’. Στο συνέδριο αυτό επιχειρείται η διερεύνηση του ρόλου του χρήματος στις ποικίλες του εκφάνσεις, καθώς και οι συνέπειες του σχεδόν κυρίαρχου ρόλου του στην εποχή μας.
Τα μέλη της Eπιστημονικής Eπιτροπής έχουν διατυπώσει ενδεικτικά θέματα παρουσιάσεων για ένα καινοτόμο συνέδριο τα οποία παρουσιάζονται πιο κάτω. Ωστόσο, τα θέματα αυτά είναι μόνον ενδεικτικά και παρακαλούνται οι ενδιαφερόμενοι για κάποια εισήγηση/παρουσίαση να προτείνουν και κάποιο άλλο θέμα που θεωρούν σημαντικό μαζί με μια σύντομη περίληψη. Τα δικά μας ενδεικτικά θέματα είναι τα εξής, τα οποία αναμένεται να διαφοροποιηθούν με δημιουργικότερες εκφράσεις ή και να παραλειφθούν. Εννοείται ότι μπορούν να δηλώσουν και κάποιο από τα θέματα αυτά όσοι/ες επιθυμούν:
- Καταναλωτικές κοινωνίες και Αξίες: Ανάλωση Προϊόντων ή της Ταυτότητας;
- Το Χρήμα ως Αξία: Άσκηση Αξιών στο πλαίσιο του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και συνέπειες
- ΕΥΡΩ-ΠΟΛΙΤΕΣ- Πολίτες της Ευρώπης των Αξιών ή του Ευρώ με μια στενά οικονομίστικη άποψη;
Μηνύματα από τη Θεατρική Παράσταση της ΣΥ.Ν.Θ.Ε.ΣΗ. στο Αρχαίο Στάδιο των Δελφών
ΔΑΝΗΣ ΚΑΤΡΑΝΙΔΗΣ - ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΟΣΜΙΔΟΥ-ΧΑΡΝΤΥ - Η αξία του χρήματος - πλουτισμού στην προεφηβεία – εφηβεία
- Οι στίχοι των τραγουδιών παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση συνείδησης των νέων σχετικά με το χρήμα;
- Η ηθική του χρήματος: πώς εκπρόσωποι της Εκκλησίας νοηματοδοτούν την ανθρώπινη ανάγκη για το χρήμα
- Προς μία οικονομική προσέγγιση:
- α. Ανάπτυξη - Επενδύσεις σε ποικίλους τομείς ως πηγή ισότητας (= εξομοίωσης) πεπρωμένων,
- β. Στάδια οικονομικής ανάπτυξης, Οράματα και πραγματικότητα, Δρόμοι Ανάπτυξης
- Μεταμορφώσεις του Κεφαλαίου: Η φύση του χρήματος: Δημόσιο χρήμα - Ιδιωτικό χρήμα
- Η έννοια του χρήματος στο μυθιστόρημα του 19ου και 20ου αιώνα
- Η έννοια του χρήματος στην αρχαιότητα - αναφορές κειμένων ( στον “Πλούτο” του Αριστοφάνη το χρήμα αποκτά την διάσταση που αποδίδεται από τους ψυχαναλυτές)
- MONEY, MONEY, MONEY! Το Χρήμα ως Αξία και η χρήση του: Ποια τα διδάγματα από τα δύο case studies σε σχέση με το Catargate και την υπόθεση της Κιβωτού του Κόσμου